«Λεξικό των παραγώγων και συνθέτων της νέας ελληνικής»

Παράγωγα και σύνθετα

Γράφει ο
Γιάννης Μεταξάς

Πόσες φορές, αλήθεια, διερωτώμεθα αν αυτή η λέξη, η α ή η β, υπάρχει. Και κυρίως αν αυτή που χρησιμοποιούμε αντιστοιχεί με την ακρίβεια που θα θέλαμε σε αυτό που επιδιώκουμε να εκφράσουμε.

Τώρα όμως, με το «Λεξικό των παραγώγων και συνθέτων της νέας ελληνικής», μπορούμε να το κάνουμε με μεγαλύτερη ασφάλεια. Γιατί αυτό το νέο λεξικό, όχι μόνο μας καταρτίζει στο πώς ένα παράγωγο ή σύνθετο «κατασκευάζεται», αλλά μας χορηγεί, σε ακτινοειδή απεικόνιση και ό,τι μέχρι τώρα από μια κεντρική λέξη έχει προκύψει. Και ταυτόχρονα, τη δική μας δημιουργική φαντασία, χωρίς να την ακυρώνει, την οδηγεί σωστά και στο να παράξει και στο να συνθέσει.

Ολα αυτά υπό μια προϋπόθεση: ότι η Εισαγωγή του λεξικού θα διαβασθεί με προσοχή. Ιδιαίτερα σαφής και ευχάριστη, μας εκθέτει τη γνωστική πορεία που πρέπει να ακολουθήσουμε, με ένα πλήθος παραδειγμάτων, συχνά εξαντλητικών, για το πώς και για το γιατί έχουμε, από αυτή τη Γλώσσα, με τόσες λέξεις ευεργετηθεί.

Και κάτι άλλο ακόμα διαισθανόμαστε: ότι καθώς το χρησιμοποιούμε, αυτό το λεξικό, τόσο τα παράγωγα όσο και τα σύνθετα μιας λέξης π.χ. της πόλης, συγκροτούν αθόρυβα μια λεκτική κοινωνιογραφία. Τα παράγωγα και τα σύνθετα της παραπάνω λέξης τόσα και τόσα διηγούνται. Εξιστορούν εμμέσως νοοτροπίες, καταστάσεις, επιταγές και στάσεις. Και από την άποψη αυτή το νέο λεξικό βρίσκεται σε μια, εξ αντικειμένου, λειτουργική συνεργασία και με το ετυμολογικό.

Μια ευεργεσία λοιπόν το νέο λεξικό του «πολύτεκνου» Γιώργου Μπαμπινιώτη.

Νέες περιέργειες προκαλούνται για να μας κρατήσουν σε φιλική σχέση με μια γλώσσα που κάθε της λέξη - και σε άλλες βέβαια συμβαίνει αυτό, αλλά με μικρότερο ιστορικό βάθος - είναι μια μικροθεωρία. Όπου από ένα «θε», από ένα από, πολλά έχουμε να δούμε. Και να φαντασθούμε.

Ευχαριστούμε, Κύριε Καθηγητά.

____________
-Ο  Γιάννης Μεταξάς, επίτιμος καθηγητής Πανεπιστημίων, είναι τακτικό μέλος της Académie Européenne Interdisciplinaire des Sciences.

http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=852382&wordsinarticle=%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%B1%CF%82